Zo af en toe volg ik ergens een yogales. Vind ik leuk. Ben ik de leerling in plaats van de leraar, dat is wel eens goed als je al bijna 15 jaar yogalessen geeft. Bij een langere yogaretraite, zoals afgelopen zomer in Griekenland, is het gemakkelijker om je over te geven aan het yogales kríj́gen dan bij een losse les.
Lessen volgen bij andere yogadocenten geeft me inspiratie voor mijn eigen docentschap en is goed voor mijn lijf. Er zijn zoveel asana’s, voorbereidende yogahoudingen en combinaties dat het steeds een ander effect heeft. Ik neem er altijd wat van mee, soms alleen de realisatie in de eindontspanning dat ik zelf eigenlijk best een goede yogaleraar ben 😉
Alleen is er iets dat me steeds opvalt als ik bij zo’n andere yogaschool binnen stap en vertel dat ik voornamelijk ervaring heb met hatha yoga, waarbij ik niet altijd zeg dat ik er ook les in geef. Of ik nu in een Iyengar yogastudio kom, een kundalini yogales meedoe, ashtanga yoga uitprobeer, een vinyasa flow doe, het maak niet uit: hun vorm is de beste, de leukste, de origineelste yoga vorm. Soms zelfs op een neerbuigende toon of met een medelijdende blik. En dan na afloop verbaasd zijn dat het ‘best goed’ ging.
Er zijn in de Indusvallei gebeeldhouwde verwijzingen naar yoga gevonden die dateren van voor 4500 BCE. Yoga is dus een levende traditie die duizenden jaren oud is. En yoga heeft zich door de tijd heen op verschillende plaatsen en verschillende manieren ontwikkeld.
Er is Bhakti yoga, Gyaan yoga, Laya yoga, Hatha yoga (als onderdeel van Ashtanga yoga), Raja yoga, Kriya yoga, Mantra yoga en Karma yoga – de traditie waarin ik ben opgeleid. Maar dit is materie voor een andere blog.
In Europa dook yoga zo rond 1900 op in Duitsland, omdat Duitse denkers interesse kregen in oosterse filosofie en mystiek. Zie bijvoorbeeld Carl Jung (1961†), waar je ook verschillende boeken van kan vinden in de Yoga Hathi bibliotheek, en de schrijver Herman Hesse (1962†, staat er ook).
In England rond dezelfde tijd richtte Helena Blavatsky (1891†, zie de bibliotheek) de Theosophical Society op, waar aandacht was voor allerlei soorten spiritualiteit en esoterica, waaronder ook yoga.
Toen yoga naar de Verenigde Staten kwam, werd het meer iets dat je ook kon doen; de asana’s kwamen meer naar de voorgrond. Dit komt vooral op het conto van Paramahamsa Yogananda (1952†, ook aanwezig in onze yoga-bieb!).
Als we in het Westen praten over yoga, bedoelen we meestal het fysieke gedeelte: de beoefening van de asana’s, voorbereidende houdingen, pranayama en (soms) het zingen van mantra’s.
- De vorm Ashtanga Vinyasa yoga is groot geworden door Sri Pattabhi Jois (2009†) en is dus een redelijk recente vorm, net als eigenlijk alle yogavormen hieronder.
- Iyengar yoga is vernoemd naar B.K.S. Iyengar (2014†). Zijn methode is heel precies en was revolutionair door het gebruik van speciale, door hem bedachte en door zijn buurman (een houtbewerker) gemaakte yogaprops. Mijn leraar Ron van der Post heeft gestudeerd onder Iyengar en er zitten veel elementen van Iyengar yoga in mijn yogalessen. Zijn boek ‘Light on Yoga’ staat natuurlijk in onze bibliotheek.
- Yogi Bhajan (2004†) is de man achter Kundalini yoga. Hij was Sikh en hij heeft een mooie vertaling gemaakt van de yogafilosofie in combinatie met de Goeroe Granth Sahib. Deze yogavorm werkt veel met kriya’s.
- Bikram yoga of hot yoga is ontwikkeld door Bikram Choudhury en wordt gedaan in ruimtes met een hoge temperatuur en luchtvochtigheid. Dat is volgens mijn yogadocenten ongezond, omdat het lichaam door yoga al warm wordt (agni) en zo niet kan koelen. Daarom heb ik deze vorm van yoga nog nooit zelf gedaan. Er is een documentaire gemaakt over deze man, op moment van schrijven te zien via Netflix.
Al deze vormen van yoga zijn gebaseerd op eeuwenoude yogatechnieken, zoals opgetekend door Patanjali (2e eeuw BCE) in zijn Yoga Sutra’s (aanwezig!) en bijvoorbeeld de Yoga Korunta, de Upanishads en Hatha Yoga Pradipika.
Ik ben opgeleid in en maak deel uit van een traditie die al eeuwen bestaat in India en in de Himalaya. Kennis wordt overgedragen van leraar op leraar en komt zo als een web over de hele wereld te liggen. In een andere blog zal ik je vertellen over mijn leraren en hun leer. In onze traditie beoefenen we Karma yoga: Liefde, Wijsheid en Service. Om het lichaam gezond te houden en te zuiveren voor meditatie doen we hatha yoga: de eeuwenoude asana’s (vaste yogahoudingen), houdingen en oefeningen ter voorbereiding op de asana’s en soms oefeningen met de adem (pranayama, meestal in aparte lessen, net als meditatie).
In mijn yogatraditie zijn de asana’s een voorbereiding op meditatie (dharana en dhyana), maar dat hoeft voor jou natuurlijk helemaal niet de reden te zijn om yoga te doen! Yoga is ook gewoon gezond en leuk 🙂
Zoals je nu hebt gelezen, hebben alle yogavormen dezelfde basis. Ik vind het jammer om te zien dat sommige yogadocenten de vorm die zij beoefenen op een voetstuk presenteren. Dit lijkt voort te komen uit onwetendheid over de andere vormen van yoga, met wat ego er overheen. Het is zo onnodig! Kies de vorm van yoga die bij je past! Blijf met je verstand erbij en kijk wat er goed voor je is; voor jouw lichaam en geest. En ga dan oefenen. Want daar gaat het om: yogabeoefening, in welke vorm dan ook.